Повеќе од петнаесет години по еден од најконтроверзните настани во историјата на Формула 1, “Крешгејт” повторно е во центарот на вниманието. Поранешниот возач на Ферари, Фелипе Маса, ја води својата трка надвор од патеката во судската битка против ФИА, Формула 1 менаџментот и поранешниот прв човек на спортот, Берни Еклстоун. Бразилецот бара обештетување од околу 64 милиони фунти (околу 85,9 милиони долари), тврдејќи дека му била украдена титулата од 2008 година.
Почетокот на скандалот
Сѐ започна на ноќната трка во Сингапур 2008 година, кога возачот на Рено, Нелсон Пике Јуниор, намерно удри во ѕидот по наредба на својот тим. Инцидентот му овозможи на неговиот тимски колега, Фернандо Алонсо, да победи, а трката целосно го наруши стратегискиот план на Маса, кој заврши дури на 13-та позиција. Подоцна, токму таа една трка ќе биде одлучувачка за Маса да ја загуби титулата од Луис Хамилтон со само еден бод.
Во 2009 година, по отказот на Пике, младиот возач призна дека по наредба од тимските шефови Флавио Бриаторе и Пат Симондс, намерно предизвикал несреќа за да му помогне на Алонсо. Скандалот доведе до откази и суспензии, но резултатите од трката останаа непроменети.
Тврдењата на Маса: “Знаеле и молчеле”
Маса денес тврди дека уште тогаш, во 2008 година, челниците на Формула 1, Берни Еклстоун и тогашниот претседател на ФИА, Макс Мосли, биле свесни дека несреќата е намерна, но решиле да не го истражуваат случајот за да избегнат штета по угледот на спортот. Во 2023 година, токму Еклстоун изјави дека “се знаело за планот” уште пред да стане јавен, изјава која ја отвори вратата за нова правна акција.
Бразилецот поднесе тужба во Лондон, барајќи обештетување за изгубена заработка, спонзорства и репутација, но пред сѐ – признавање дека бил “реалниот шампион во 2008”.
“Тоа беше заговор кој нема место во спортот. Јас и цел Бразил го плативме најтешкиот данок”, изјави Маса. “Ќе биде долга борба, но верувам дека правдата мора конечно да биде задоволена”.
Одбраната на ФИА и Еклстоун
ФИА, Формула 1 менаџментот и Еклстоун бараат случајот целосно да се отфрли, нарекувајќи го “заблуден обид за повторно отворање на шампионатот”. Нивните адвокати тврдат дека Маса имал можност да реагира во 2008 или 2009 година, но не го сторил тоа, а дел од одбраната е и дека неговата жалба “драматично го преценува влијанието на една трка”.
Адвокатот на ФИА, Џон Мерџад, изјави дека тужбата на Маса е “малтретирачка и преценета” и дека “целосно ги игнорира неговите сопствени грешки”. Но, тимот на Маса, предводен од познатиот адвокат Ник Де Марко, смета дека случајот мора да оди на целосно судење, уверени дека постојат реални шанси за успех.
Нови откритија: Џин Тод и Ферари
Во текот на неделава, Маса достави нови сведоштва, меѓу кои и откритија за неговиот тогашен шеф во Ферари, Џин Тод. Според изјавата на Маса, Тод веднаш по трката во 2008 година го повикал него и тогашниот тимски менаџер Стефано Доменикали, уверувајќи ги дека Пике намерно удрил во ѕидот.
“Тод рече дека е сигурен дека Нелсињо се судри намерно. Не му поверував, мислев дека тоа е личен антагонизам со Флавио Бриаторе”, изјави Маса во судот.
Подоцна, кога вистината излезе на виделина, Маса бил шокиран. “Бев многу изненаден кога дознав дека Берни и Мосли знаеле, а ништо не презеле”, додава тој.
Внатрешен конфликт во Ферари
Во изјавите пред судот, Маса откри дека во 2009 година Ферари го казнил за јавни коментари против Фернандо Алонсо, кого го обвини дека знаел за наместената трка.
“Кога дознаа, добив писмо од правниот тим на Ферари, потпишано од адвокатот Хенри Петер, со предупредување дека не смеам да давам изјави против Алонсо”, вели Маса.
Тој одбил да го прочита подготвеното официјално соопштение на тимот и одговорил само со зборовите: “Време е да гледаме напред”. Иронијата е што неколку месеци подоцна, токму Алонсо беше официјално објавен како нов возач на Ферари.
Што следува?
Судењето во Лондон продолжува, а судот треба да донесе одлука дали случајот ќе премине во целосен процес или ќе биде отфрлен.
Без разлика на исходот, оваа правна битка повторно ја отвора најболната страница на модерната Формула 1 – трката во која Фелипе Маса веќе беше шампион неколку секунди, пред Луис Хамилтон во последната кривина на Интерлагос да му ја земе титулата.
Денес, Маса не бара само компензација. Тој бара признание дека 2008 година не заврши фер. И по петнаесет години, таа битка сè уште трае.
